नेमकं वर्मावर बोट ठेवणाऱ्या मालवणी म्हणी:
मालवणी म्हणी जरी बोचक आणि खोचक असल्या तरीही त्या ऐकून हसू फुटतच.
- आकाडता बापडा, सात माझी कापडा – स्वतः जवळ असलेल्या थोड्याश्या मालमत्तेचे/हुशारीचे/कलेचे प्रदर्शन माडंणे.
- आयत्यार कोयत्ये – (कोयता=एक ह्त्यार) दुसर्‍यच्या श्रमाचे श्रेय लाटणे.
- आळशी उटाक आनी शिमरा शिंकाक – आळशी मनुष्य काम टाळण्यासाठी निमित्त शोधतच असतो.
- इतभर तौसा नी हातभर बी – (तौसा=काकडी)
- कुल्यापाटी आरी नी चांभार पोरांक मारी – (आरी=एक हत्यार) आपल्या निष्काळजीपणा बद्दल इतरानां जबाबदार धरणे.
- कोणाच्यो म्हशी नी कोणाक उठा बशी – परस्पर संबंध नसतानाही एखादी जबाबदारी अंगावर येऊन पडणे.
- खळ्यात मुतलला आनी जावयाक घातलला सारख्याच – जावई कंपनी खरोखरच एवढी कृतघ्न असते का?
- खांद्यार बसयलो तर कानात मुतता – मिळालेल्या सवलतीचा गैरफायदा घेणे.
- खुळा भांडता वझरा वांगडा – (वझर=पाण्याचा छोटा झरा)निरर्थक भांडण.
- खेकट्याक मेकटा – जशास तसे.
- गजालीन खाल्लो घोव – गप्पागोष्टी रंगात आल्यामुळे महत्वाच्या कामांचा विसर पडणे.
- गाबत्याक गोरवा आनी भटाक तारवा सांगलीहत कोणी? – (गाबीत=कोळी समाज; गोरवा=गुरे; भट=ब्राम्हण; तारवा=गलबत) न जमणार्‍या कामाला हात घालण्यात शहाणपणा नसतो.
- गावता फुकट भाकरी तर कित्याक करु चाकरी – तुम्हीपण किमान अशा एकाला तरी ओळखत असालच.
- गावला तेचा फावला – (गावला=मिळालं; फावला=फायदा झाला)
- गावात लगीन नी कुत्र्याक बोवाळ – निमंत्रणा शिवाय कार्यक्रमात सहभाग घेऊन पुढे पुढे करणे.
- चुकला माकला ढॉर धामपुरच्या तळ्यात – (ढॉर=गाय/बैल)
- तुका नको माका नको घाल कुत्र्याक – दोघांच्या भाडंणाचा लाभ तिसर्‍यालाच होणे.
- दिसला मडा, इला रडा – (मडा=प्रेत) इतरानां त्रासदायक ठरणारी सवय/खोड.
मालवणी म्हणी भाग २
- देणगे सारख्या घोरीप – (घोरीप=नाटक) मानधना नुसार नाटक रंगते.
- नदी आधी व्हाणो, कढलल्यो बर्‍यो – (व्हाणो=वहाण) संकटाची चाहूल लागताच योग्य ती खबरदारी घ्यावी.
- नाय देवच्या भाषेक बोंडगीचे वाशे – (बोंडगी=निरुपयोगी झाड; वाशे=छपरासाठी लागणारे लांब व मजबूत लाकूड) सरळ नकार न देता पोकळ आश्वासन देणे.
- नालकार रडता म्हणान त्यालकार रडता – (नालकार=नारळवाला; त्यालकार=तेली).
- पादर्‍याक निमीत पावट्याचा – (पावटे=एक स्फोटक धान्य?) चुक अमान्य करून खोटी कारणं देण्याची सवय.
- पानयात हगलला काय दडान र्‍हवाचा नाय – सत्य कधीच लपून रहात नाही.
- पावळेचा पाणी पावळेक जाताला – मुळचे गुणधर्म सहजा सहजी जात नाहीत.
- पिकला पान घळतलाच – वय झालं की मृत्यु अटळ असतो.
- पोरांच्या मळणेक बी नाय भात – (मळणी=पिकलेल्या भाताची रोपं शेवटी बैलांकडून तुडऊन घेऊन उरलं सुरलं धान्य मिळवण्याची एक पद्धत) ठराविक कामं जाणकार व्यक्तिकडून करून घेतलेली बरी.
- भोपळन बाय पसारली नी पाटचे गुण इसारली – थोडीशी प्रतिष्ठा प्रसिद्धी मिळाल्यावर स्वतःची कुकर्मे सोइस्करपणे विसरणे.
- मिठाक लावा नी माका खावा – प्रत्येक गोष्टीत विनाकारण नाक खुपसण्याची खोड.
- मेल्ल्या म्हशीक पाच शेर दूध – हयात नसलेल्याची उगाच खोटी स्तुती करणे.
- मोव थय खोव – (मोव=मधाचे पोळे; खोव=मधमाशा ) फायदा असेल तिथे धाव घेणे.
- येरे दिसा नी भररे पोटा – कसलीच प्रगती न होता दिनक्रम चालू रहाणे.
- येवाजलला साधात तर दळीदार कित्याक बाधात – योजना साध्यच न झाल्यास चांगले दिवस कुठून येतील?
- लिना लिना नी भिकार चिन्हा – (लिना=लिहिणे) पुर्वी शाळेतल्या शिक्षणावर फारसा विश्वास नसायचा.
- वसाड गावात एरंड बळी – (वसाड=ओसाड, एरंड=उंच वाढणारे उपयोगशून्य झाड) उपलब्धतेनुसार वापर.
- वेताळाक नाय बायल, भामकायक नाय घोव – ओढून ताणून जमलेली जोडी.
मालवणी म्हणी भाग ३
- सरकारी काम, तीन म्हयने थांब – टेबलाखालून खाणार्‍यांची रांग किती लांब!!
- सरड्याची धाव वयपुरती – (वय=कुंपण)
- सात पाच रंभा नी पाण्याचा नाय थेंबा – (रंभा=नटुन थटुन मिरवणार्‍या बायका) सभोवताली कामचुकार माणसेच असतील तर कामं कशी होतील?
- हयरातय नाय नी माशातय नाय – (हयर=साप सदॄष मासा)
- हळ्कुंडाच्या पदरात शेळ्कुंड – (हळकुंड=हळदीची कांडी; शेळकुंड=गोवर्‍या) चांगल्याच्या पदरी वाईट पडणे.
- हात पाय र्‍हवले, काय करु बायले – अगतिक – असहाय्य होणे.
- हो गे सुने घरासारखी – ज्या लोकां बरोबर रहायच आहे त्यांच्याशी जुळुऊन घेतलेलं योग्य.
- देणा नाय घेणा आणि कंदिल लावन येणा – नस्ती उठाठेव कित्या करा .
- करुन गेलो गाव आणि …. चा नाव
- काप गेला भोका रवली – (काप – कानातलो दागिनो) । वैभव संपले आणि भकास खूणा र्‍हवले.
- कावळो बसाक फांदी मोडाक – काय योगायोग आसतत बघा.
- मोठ्या लोकंची वरात आणि हगाक सुद्धा परात
- हगणार्‍याक नाय तरी बघणार्‍याक होई लाज
- कापाड न्हेला बायन आणि चींधी नेली गायन – (कापाड – बरी साडी) बरा काय होता तेचो दानधर्म केलो आणि उरलला चोरयेक गेला.
- गावकारची सुन काय पादत नाय? – गावकार म्हणजे गावातले मानकरी.
- कपाळार मुकुट आणि खालसुन नागडो – फक्त दिसाकच भपकेदार.
- कोंबो झाकलो म्हणान उजवाडाचा रव्हत नाय – खरा काय ता भायर येतालाच.
- दोडकार्‍याचा कपाळात तिनच गुंडे – किती प्रयत्न केलो तरी परिस्थिती काय बदलत नाय.
- केला तुका – झाला माका
मालवणी म्हणी भाग ४
- कोको मिटाक जाता मगे पावस येता.
- करुक गेलं गणपती आणि झाला केडला – (केडला-माकड)
- कशात काय आणि फटक्यात पाय
- आपला ठेवा झाकान आणि बघा दुसऱ्याचा वाकान
- दिस गेलो रेटारेटी आणि चांदण्यात कापूस काती
- आवस रडता रोवाक आणि चेडू रडता घोवाक
- करून करून भागलो आणि देव पूजेक बसलो
- जेच्या मनात पाप तेका पोरा होती आपोआप
- जेच्या खिशात आणो तो म्हणता मीच शाणो
- जित्याची खोड मेल्याशिवाय जात नाय
- फूडचा ढोर चाल्ताला तसा पाटला
- भेरा म्हणता तेरा आणि माजाच तूनतुना खरा
- आपली मोरी आणि मुताक चोरी?
- हाडाची काडा आणि बोच्याचा तूनतुना
- गायरेतले किडे काय गायरेतच रवनत नाय
- आवस सोसता आणि बापूस पोसता
- आंधळा दळता आणि कुत्रा खाता
- अंधारात केला पण उजेडात इला
- कायच नाय कळाक – बोको गेलो म्हाळाक
- एक कानार पगडी आणि घराक बायल उघडी
मालवणी म्हणी भाग ५
- येळार येळ – शीगम्याक खेळ
- घरासारखो गुण, सासू तशी सून
- चल चल फुडे तीन तीन वडे
- चव नाय रव धनगरा पोटभर जेव
- चुलीतला लाकूड चुलीतच जळाक होया
- शेजारणीचा रस्सा आणि पोळयेचा काढून बसा
- उडालो तर कावळो बुडलो तर बेडूक
- मडकेत कडी पाटी जीव ओढी
- घरणी बरोबर वाकडा ता खायत चुलीतली लकडा
- पडलो तरी नाक वर
- एक मासो आणि खंडी भर रस्सो
- खिशात नाय दमडी आणि खावची हा कोंबडी
- धाक नाय दारारो, फुकटचो नगारो
- तरण्याक लागली कळ आणि म्हाताऱ्याक इला बळ
- वसावसा खान आणि मसणात जाणा
- दुकान नाय उघडला, तो इलो उधारेक
- नावाजललो गुरव देवळात हगलो
- राती राजा आणि सकाळी कपाळार बोजा
- डाळ भात लोणचा कोण नाय कोणचा
- देव गेल्लो हगाक आणि ह्यो गेल्लो अक्कल मागाक
- तुमचा तुमका आणि खटपट आमका?
- गाढवा गुळ हगती तर घोरपी भीक कित्या मागती?
- सुने आधी खावचा, लेकी आधी लेवचा
- वरये दितय तुका गावकार म्हण माका
- शेजारी पाजारी मड्याक आणि पावणे सोयरे वड्याक
- बघून बघून आंगण्याची वाडी
- अरदो मिरग सारण गेलो आणि म्हारणीच्या झिलान उतव बांदलो
- कोणाची जळताहा दाडी आणि तेच्यार कोण पेतयता इडी
- बारशाक वारशी नसाय आणी अवळात बसलो देसाय
- पानवेलीच्या धर्मान शेगलाक पाणी
- होळयेक पोळी आणि शिमाग्याक गाळी
- खट बायलेशी पडली गाठ – म्हणता उठ मेल्या चटणी वाट
- अमवाशेचो जल्म आणि तसलाच कर्म
- रागान केला रायता – तेका मेळला आयता
- इलय तरी वडे नाय इलय तरी वडे
- रानात भय वाघाचो आणि गावात भय गावकाराचो
Malvani Language – Malvani Mhani – मालवणी म्हणी , how did you like them?
I am a web designer though interested more in SEO and SEM. I am passionate about Natya Sangeet, Writing and about Malvani of course.
Latest posts by नाना (see all)
- भूतावळ – top 10 close encounters - August 29, 2018
- मसाल्याचे पदार्थ ओळखा..(भाग 2) - November 11, 2017
- मसाल्याचे पदार्थ ओळखा..(भाग १) - November 11, 2017
मालवणी म्हणी – सरख्ये सणसणीत (Malvani Mhani)